زبان عربی سخت است؟

عربی جزو زبان هایی است که معمولاً زبان آموزان پیش از شروع به یادگیری، از آن وحشت دارند! علت این ترس هم عمدتاً اظهار نظرهای جسته گریخته ای است که در مورد پیچیده و دشوار بودن آن در فضای مجاری شنیده می شود. اما آیا واقعاً یادگیری زبان عربی سخت است؟ در ادامه این مقاله زبان آموزان پیشرو، ویژگی های مختلف این زبان را با هم مرور می کنیم و بررسی می کنیم که آیا یادگیری آن به همان اندازه که می گویند دشوار است یا نه.

چرا یادگیری زبان عربی؟

یکی از سؤالاتی که معمولاً از زبان آموزان در روزهای آغازین کلاس های تدریس خصوصی زبان عربی می پرسیم، این است که با چه انگیزه ای قصد یادگیری این زبان را دارید. پاسخ به این سؤال از طرف متقاضیان یادگیری زبان عربی، بسیار متنوع است. بیشتر آن ها دلایل زیر بیان می کنند:

• قصد کار یا تجارت در کشورهای عربی را دارم.
• همسر من، زبان مادری اش عربی است.
• خانواده من اصالتاً عرب هستند، اما من هیچگاه این زبان را به خوبی نیاموختم.
• قصد مسافرت به کشورهای خاورمیانه را دارم.
• به دلایل مذهبی می خواهم زبان عربی را بیاموزم.

پاسخ هر فرد به این سؤال تا حد زیادی تعیین کننده احتمال موفقیت وی در یادگیری این زبان است. در واقع، یک هدف ارزشمند منجر به آسان شدن مسیر و افزایش احتمال موفقیت می شود. بنابراین، پیش از شروع به یادگیری، حتماً یک بار دیگر هدف خود را بررسی کنید.

چرا عربی دشوار به نظر می رسد؟

جالب است بدانید که حتی برخی مؤسسات معتبر نیز، زبان عربی را جزو چالش برانگیزترین زبان های دنیا در نظر گرفته اند. با این حال، بیشتر این اظهار نظرها ناشی از چند ویژگی منحصر به فرد زبان عربی است. تلفظ  منحصر به فرد یکی از این ویژگی هاست. البته یادگیری عربی، برای غیرفارسی زبانان، مانند ساکنان کشورهای اروپایی، دشواری های دیگری مانند یادگیری خط پرپیچ و تاب عربی نیز می باشد، که البته برای ما فارسی زبانان، به علت تشابه با خط فارسی چندان کار پیچیده ای نیست. بنابراین، خیلی مهم است که توجه کنید که کسی که در مورد دشواری این زبان صحبت می کند، زبان مادری اش چه زبانی است.

کدام گویش از زبان عربی را باید آموخت؟

پاسخ این پرسش کاملاً مرتبط است با علاقه و هدف شما از یادگیری زبان عربی. اگر قصد سفر دارید و به همین خاطر می خواهید زبان عربی بیاموزید، بهتر است که از ابتدا، بر روی گویش همان منطقه خاص تمرکز کنید. با این حال، بعضی افرادی که با ما تماس می گیرند، می گویند که مثلاً قصد سفر به لبنان را دارند، اما شنیده اند که یادگیری گویش مصری ساده تر است! احتمالاً پاسخ ما را می توانید حدس بزنید. وقتی شما قرار نیست که با مصری ها ارتباط برقرار کنید، بهتر است که از یادگیری گویش آن ها، حال چه سخت باشد یا چه آسان، صرف نظر کنید!

البته یک استثنا هم وجود دارد. ممکن است مقصد سفر شما، منطقه ای باشد که منابع زیادی در مورد یادگیری گویش آن ها وجود ندارد. در این صورت، طبیعتاً ما به شما گویشی را معرفی می کنیم که تشابه زیادی با گویش مورد نظر شما داشته باشد و در عین حال، یادگیری آن ساده باشد. برای مثال، اگر منابع کافی برای فراگیری گویش لیبیایی در اختیار نیست، می توانید به عنوان جایگزین، گویش های مصری یا تونسی را بیاموزید.

یک نکته ضروری: هرچند برخی افراد تمایل به یادگیری «عربی استاندارد مدرن» (Modern Standard Arabic) دارند، اما حتماً توجه داشته باشید که این زبان تنها برای خواندن و نوشتن مناسب است. چرا که هیچ کشور یا منطقه ای وجود ندارد که با گویش «عربی استاندارد مدرن» صحبت کنند.

الفبای عربی: دشوار یا آسان؟

جالب است بدانید که برخلاف مشکلاتی که بسیاری زبان آموزان جهان با یادگیری الفبای عربی دارند، ما فارسی زبانان به علت اشتراکات خیلی زیاد الفبایی، مشکل چندانی با الفبای عربی نداریم. حتی گذشته از حروف الفبا، همین که عربی هم مانند فارسی از سمت راست به چپ نوشته می شود، امتیاز بزرگی برای زبان آموزان فارسی زبان به حساب می آید.

همچنین نقطه دار بودن حروف هم که به عنوان یکی از دشواری های زبان عربی شناخته می شود، برای ما کاملاً آشناست. اما با این حال، خط عربی ویژگی های منحصر به فردی هم نسبت به خط فارسی دارد که گاهی چالش برانگیز می شود. برای مثال، وجود نشانه های فراوان در متون عربی، ممکن است در ابتدای کار قدری ترسناک به نظر برسد. اما کم کم متوجه خواهید شد الفبای عربی تا چه اندازه آسان و قاعده مند است.

یکی دیگر از چالش های زبان عربی که حتی برای فارسی زبانان هم می تواند مشکل ایجاد کند، چیزی است که در زبان فارسی هم با آن مواجه هستیم. عدم اختصاص حروف مشخص به مصوت ها در بعضی کلمات و جملات معضلی است که تنها در صورت آشنایی زیاد با کلمات یک زبان، می توان از پس آن برآمد. البته در زبان عربی، خیلی بیشتر از فارسی از این نشانه ها استفاده می شود. اما از سوی دیگر، معنی کلمات عربی خیلی بیشتر از کلمات فارسی وابسته به تلفظ صحیح مصوت ها هستند و همین موضوع، ضرورت استفاده درست از مصوت ها را دوچندان می کند.

ریشه مشترک: به خاطر سپاری راحت تر آن ها

یکی از شاخصه های منحصر به فرد زبان عربی مانند هر زبان سامی دیگر، این است که بیشتر کلمات آن دارای یک ریشه سه حرفی هستند. البته ریشه های دو یا چهار حرفی هم وجود دارند، اما بیشتر آن ها سه حرفی هستند. شاید الان چندان متوجه اهمیت این موضوع نشوید، اما پس از مدت کوتاهی خواهید دید که با توجه به این ریشه ها چطور به صورت تصاعدی دایره لغات شما افزایش می یابد. برای نمونه، کافی است ریشه «کَتَبَ» را به خاطر بسپارید. حال به سادگی می توانید معنای لغات «مکتب»، «کاتب» و «کتاب» را حدس بزنید. با توجه به این ریشه ها ممکن است که یک کلمه را برای اولین بار شنیده باشید، ولی معنی آن را بدانید! این ویژگی زبان عربی را حتی زبان هایی مثل انگلیسی که به ساده بودن مشهور هستند، ندارند. در نتیجه، زبان عربی شاید در ابتدا کمی پیچیده به نظر برسد، اما مطمئناً سرعت یادگیری شما در ادامه بسیار افزایش خواهد یافت.

دستور زبان عربی نسبت به سایر زبان ها ساده تر است

اگر تجربه یادگیری زبان هایی مثل روسی یا آلمانی را داشته  باشید، بهتر می توانید متوجه سادگی دستور زبان عربی شوید! با این حال، انتخاب گویشی که قصد یادگیری آن را دارید، بسیار اهمیت دارد (برای مثال، یادگیری دستور زبان مربوط به «عربی استاندارد مدرن» خیلی ساده تر از دستور زبان گویش یک کشور عرب است). اما صرف نظر از گویش انتخابی شما، زبان عربی به طور کلی ویژگی های خاصی دارد که دستور زبان آن را ساده تر از بسیاری از دیگر زبان ها می کند. شماری از این ویژگی ها عبارتند از:

1.   برخلاف زبان های آلمانی و یونانی، تمام لغات یا مذکرند یا مؤنث و لغت خنثی ای وجود ندارد.
2. برای بیان جملات در زمان حال، نیازی به استفاده از فعل «است» برای اول شخص، دوم شخص و سوم شخص مفرد و جمع (افعال to be) نیست.
3. در برخی گویش های زبان عربی در شمال آفریقا (مانند مغربی و مصری)، همانند زبان فرانسوی، منفی سازی با استفاده از پیشوند و پسوند انجام می شود. برای مثال، با استفاده از «ما» به عنوان پیشوند، می توان بسیاری از کلمات را در معنی منفی به کار برد.
4. یادگیری اسامی مالکیت (noun possession) و مفعول های مستقیم (direct object) در زبان عربی بسیار ساده است. تنها کافی است که تعداد کمی پسوند را به خاطر بسپارید.
5. افعال عربی، بسیار قاعده مند هستند و با توجه به بعضی الگوها، می توان به سادگی آن ها را آموخت. همچنین اگر خودتان را مدتی در معرض مکالمات عربی زبانان قرار دهید، خیلی راحت می توانید این الگوها را پیدا کنید و در ساخت فعل ها از آن ها استفاده کنید.
6. نکته حائز اهمیت دیگر، استفاده از دو حرف «ال» است که در ابتدای بعضی کلمات می آید و استفاده از آن برای کلمات مؤنث و مذکر یکسان است.

پس همان طور که ملاحظه کردید، دستور زبان عربی آن قدرها که می گویند دشوار نیست! اما به هر حال برای مثال، با دستور زبان مورد استفاده در زبان های اروپایی متفاوت است. با این وجود، این تفاوت نه تنها سبب دشواری یادگیری عربی نمی شود، بلکه همان طور که مطالعه کردید، یادگیری آن را ساده تر هم می کند.

تلفظ زبان عربی دشوار است؟

هرچند ادا کردن بعضی حروف در زبان عربی قدری دشوار است و نیاز به تمرین دارد، اما این زبان یک سری ویژگی های منحصر به فرد دارد که تلفظ آن را از بعضی لحاظ حتی ساده تر از بسیاری زبان ها می کند. دو نمونه از این ویژگی ها عبارتند از:

1.  زبان عربی یک زبان کاملاً آوایی (phonetically) است. به این معنا که کلمات دقیقاً مشابه آن چه تلفظ می شوند، نوشته می شوند.
2. اصلاً نیازی به زیر و بم کردن صدا در تلفظ لغات و عبارت مختلف وجود ندارد. این در حالی است که یادگیری استرس های واژگان مختلف، جزو سخت ترین بخش ها در یادگیری زبان های اروپایی است. در واقع در زبان عربی، استرس هجاهای مختلف لغات کاملاً یکسان است.

ردپای زبان های انگلیسی و فرانسوی در زبان عربی

با یک بررسی اجمالی در مورد گویش های مختلف زبان عربی و گوش دادن به گفتگوهای آن ها، احتمالاً واژگان سایر زبان ها مخصوصاً انگلیسی را در آن میان خواهید شنید. همچنین زبان فرانسوی نیز در گویش کشورهای مراکش، الجزایر و تونس تأثیر گذاشته است. همچنین مصری ها بسیاری از اصطلاحات انگلیسی را در صحبت-های روزمره خود استفاده می کنند که البته علت آن عمدتاً گسترش استفاده از شبکه های اجتماعی است. حتی استفاده از بعضی عبارات بیگانه آن قدر مرسوم شده است که دیگر مردم آن ها را جزو زبان خودشان به حساب می آورند! پس اگر زبان انگلیسی نسبتاً قوی ای دارید، در انجام محاوره با برخی عربی زبانان، کم و بیش می توانید از آن استفاده کنید.

برای پیدا کردن هم صحبت، دردسری نخواهید داشت!

بدون شک، برای تمرین مکالمه زبان عربی، در هرکجای دنیا، به سادگی می توانید یک هم صحبت عربی زبان پیدا کنید. از سوی دیگر، عرب ها معمولاً خجالتی نیستند و به سادگی درخواست شما را برای انجام مکالمه خواهند پذیرفت. به خصوص اگر در کشور آن ها باشید، مهمان نوازی و خونگرمی آن ها شما را غافل گیر خواهد کرد. این در حالی است که برای پیدا کردن هم صحبت برای تمرین بسیاری از زبان ها ممکن است بسیار با مشکل مواجه شوید و حتی در نهایت صرف نظر کنید!

روش یادگیری زبان عربی را دست کم نگیرید!

با توجه به مطالبی که در بالا مطالعه کردید حتماً متوجه شده  اید که برای یادگیری زبان عربی اصلاً قرار نیست که دردسر زیادی داشته باشید و احتمالاً سرعت پیشرفتتان خیلی بیشتر از حد انتظارتان خواهد بود. اما با این حال، تمام کسانی که قصد یادگیری این زبان را دارند، الزاماً موفق نمی شوند که تا انتهای مسیر را طی کنند. برای مثال، با وجود روش های متنوع خودآموزی، هرچند ممکن است بتوانید تا حدود قابل توجهی در این زبان مهارت پیدا کنید، اما همچنان ظرافت های زیادی مانده است که به سادگی نمی توان آن ها را در وبسایت های مختلف اینترنتی پیدا کرد.

به همین خاطر، مطمئن ترین و در عین حال ساده ترین راه برای یادگیری این زبان، استفاده از روش تدریس خصوصی زبان عربی است. اما اصلاً نگران نباشید، با شرکت در کلاس های مؤسسه زبان آموزان پیشرو، قرار نیست که به طور سنتی پشت میز بنشینید و فقط گوش دهید! در واقع با شرکت در این کلاس ها، علاوه بر استفاده از تجربه اساتید و همراهی با دیگر زبان آموزان، از مدرن ترین شیوه های تدریس زبان بهره مند می شوید. پس اگر واقعاً قصد یادگیری کامل ترین زبان دنیا را دارید، همین امروز با ما تماس بگیرید. راه های ارتباطی ما در همین صفحه موجود است.

منابع

https://warwick.ac.uk/fac/arts/languagecentre/academic/arabic/arabicnothard/