سوال اینکه چه ملاک هایی را یک معلم خوب باید داشته باشد در تمام رشته های معلمی صدق می کند. اما در تدریس زبان مخصوصا زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی دانستن این ملاک ها بسیار حائز اهمیت است!
اگر از مردم سوال کنید که چه ویژگی هایی را باید یک معلم زبان داشته باشد همه ی آن ها پاسخ هایی به این سوال دارند که به تجربه های آن ها از دانش آموز بودنشان بر می گردد. (مک دانوف و شاو، ۱۹۹۳) وقتی خاطرات خود را ورق می زنند از مهربان بودن، باحال بودن، انعطاف پذیر بودن یک معلم خوب زبان حرف می زنند.
اندیشمندان و محققان تحقیقات زیادی را در سال های متمادی انجام داده اند اما هنوز هم سوالاتی هستند که واقعا برایشان جوابی پیدا نشده است. استاد های آموزش زبان در پاسخ به سوالاتی مانند سوالات زیر به توافق نرسیده اند:
- آموزش موثر کدام است؟
- چگونه تعریف می شود؟
- چگونه باید ارزش یابی شود؟
محققان معتقدند که در پاسخ به سوالات بالا رسیدن به یک نظر واحد ممکن نیست. چیزی که تحقیقات بدست آورده است حاکی از آن است که انتظارات از یک معلم زبان نسبت به سال های قبل چندان تغییر نکرده است اما چگونگی ظاهر شدن آن ها در کلاس های آموزش زبان به کلی دگرگون شده است ( لارسن فریمن، ۱۹۸۶)
۱۰ ویژگی یک معلم تاثیرگذار زبان خارجه
ما در موسسه زبان آموزان پیشرو ابتدا ۲۶ مورد از ویژگی های یک معلم خوب زبان را نوشته بودیم از آنجایی که این لیست طولانی بود ما به صورت متمرکز تر سعی کردیم در ۱۰ مورد از ویژگی هایی را که یک معلم زبان باید داشته باشد در مقاله زیر به تفصیل بررسی کنیم. البته این مواردی که عرض می کنیم نمی توان گفت جامع و تغییر ناپذیر است ما این موارد را با توجه به تجربه خودمان در حوزه آموزش زبان نوشته ایم.
دانش حرفه ای
شولمن (۱۹۸۶) هفت نوع دانش را که یک معلم حرفه ای باید داشته باشد معرفی کرد.
- محتوایی که آن ها تدریس می کنند؛
- برنامه ریزی درسی و مواد آموزشی؛
- اصول کلی و استراتژی های که مدیریت و سازماندهی کلاس را وضع می کند؛
- آمار زبان آموزان؛
- شرایط آموزشی ویژه ای که معلم در آن تدریس می کند؛
- اهداف و ارزش های آموزشی؛
- دانش محتوای آموزشی.
طبق نظرات پاسترناک و بیلی (۲۰۰۴) معلمان هم به دانش عملی و هم به دانش بیانی نیاز دارند تا در فرایند تدریس و آموزش زبان موثر باشند.
ما نیز معتقدیم که معلم خصوصی زبان باید به مدرک آکادمیک خود اکتفا نکند و دانش حرفه ای را جدی گرفته و برای رشد آن تلاش کند، البته در کنار این باید با تکنولوژی های جدید آموزشی هم آشنایی داشته باشد.
تاثیر مستقیم شخصیت و ویژگی های شخصی معلم زبان در تدریس زبان
میزان تاثیرگذاری فاکتور های مرتبط با ویژگی های شخصیتی مدرس زبان در موفق بودن تدریس، موضوع بسیاری از مطالعات تجربی بوده است. وین استین (۱۹۹۸) تحقیقی را انجام داد که ۱۰ ویژگی یک “معلم خوب” را معین کرد.(Brown & Rodgers, 2002, p. 1539)
۷ مورد از این ویژگی ها مرتبط با شخصیت است. مطالعات وین استاین ویژگی های شخصیتی مثل صبر، گرمی، خلاقیت، طنز، … را معین کرد که نشان می دهد با اهداف آموزش موثر هم سو است.
مهارت های ارتباطی خوب
معلمان موثر زبان از آنجایی که باید ایده ها را توضیح دهند و به بحث درباره موضوعات بپردازند، باورها و ارزش های خود را درباره آموزش ابراز کنند؛ باید مهارت های ارتباطی خوبی هم داشته باشند و این امر در تدریس خصوصی زبان یکی از کلیدی ترین فاکتور های موثر در آموزش زبان است.
ما در این مقاله به دو مورد از ویژگی یک معلم خوب زبان اشاره کردیم در هفته آینده ویژگی های بیشتری را معرفی خواهیم کرد.